Tavan Nedir - Tavanda Bekleyen Lot Nedir?
Borsa tavan tavan hisse, Hisse tavanı nedir , tavanlar tavanlar...
Bu yazımızda Tavan tabirini açıklıyoruz. Hissede tavan nedir. Hisse tavan tavan gidince ne oluyor. Tavan olunca ne yapılır. Tavana çıkmak, tavan yapmak... Tavanla ilgili aklınıza gelebilecek her tabiri düşünebilirsiniz.
Borsada, Tavan olarak kullanılan tabiri kısaca anlatmak gerekirse; söz konusu hisse senedinin, günlük bazda ulaşabileceği en üst noktasına ulaşmasıdır. Türk borsasında bu yazının yazıldığı tarih itibariyle %10 sınırı bulunmaktadır. Bu sınır çift yönlü geçerlidir. Normal şartlarda, normal işlem gören bir hisse, gün içinde açılış fiyatının %10 u kadar değer kazanabilir, ya da %10 u kadar değer kaybedebilir. Bu fiyat marjının %10 olması yatırımcıları korumaya yönelik bir uygulamadır. Bir hissenin, gün içinde gidebileceği alt (taban) ve üst (tavan) fiyatları belirler.
Örneğin 10 TL açılış fiyatlı bir hisse, %10 sınırı ile işlem görüyorsa, gün içinde, artış yönlü olarak en fazla 11 Türk Lirası, azalış yönlü olarak da en fazla 9 Türk Lirası olabilir.
Peki bu azalış ve yükselişi kim belirler, ve yüzdeler nasıl oluşur?
%10 oranının belirlenmesinde karar verici: BIST yani Borsa İstanbul yetkileridir. Bunlar üst sınırdır. Normal işlem gören bir hisse senedi bu oranların üstünde bir oran ile işlem göremez.
Peki bazı hisseler %3, %5 oluyor neden derseniz, bu sorunun cevabı da bizi, arz - talep oluşumuna götürecektir.
Yine 10 TLlik bir A hissesi düşünelim. Hissede alım yönlü 100 birim talep var, fakat hisseyi satma niyetinde olan yatırımcılar hissede 80birimlik bir arz yaratıyor. Böylece bizim A hissemiz talebi karşılamıyor, talep karşılanmayınca fiyatlar artış eğiliminde oluyor. Hisse gün içinde yükselerek %3-5,7 lere çıkıyor. Bunun tam tersi durumda ise eksilere doğru bir yönelim başlıyor.
Peki Tavan Nedir?
İşte öyle bir an geliyor ki, A hissemizde, beklentiler mi dersiniz, yeni haberler mi dersiniz, yatırımlar mı dersiniz.. bir şekilde hissemizi almak isteyen yatırımcılar çoğalıyor, hissemizi talep o kadar artıyor ki, bu talebi karşılamayı, elinde hisse senedini bulunduran yatırımcılar cevap veremiyor. Daha doğrusu vermek istemiyor. Böyle bir durumda işte hisse en üst seviyesine %10 seviyesine ulaşıyor. (Bu hazen %9.98 vb. gibi küsratlı olabilir, kısaca fiyat yuvarlaması ile ilgilidir diyebiliriz.)
Şimdi A Hissemiz, o gün %10 artarak en üst seviyesi olan 11 Türk Lirasına ulaştı. Alıcılar yani hisseyi alma talebinde bulunanlar, hissenizi 11₺ vererek almak istiyor, fakat satıcılar yani hisseyi elinde bulunduran yatırımcılar, 11₺ den hisseyi satmak istemiyor. Hisse gün içinde en fazla %10 değer kazanabileceği için de, daha üst fiyatlardan satma ya da alma şansı da bulunmuyor. Bu yüzden en son noktaya Tavan deniyor. Bu hisseyi alma isteği o kadar artıyor ki, herkes bu son noktadan yani %10 artmış haliyle, 11₺ fiyat ile almak için emir giriyor. Alım emirler giriliyor, alım emirleri artıyor, alım emirleri birikiyor; ama satım emirleri o kadar az ve yetersiz ki bu sefer tavan dediğimiz en son noktada alım lotları birikiyor. A hissemizden alınmak istenen lot sayısı 100.000 iken, satılmak istenen 0 oluyor, yeni emirler üst üste biniyor, 150.000... 250.000.. fakat kimse hisse satmadığı için lotlar Tavanda birikiyor.
Tavan Tavan Nedir?
Tavan tabirini, hisse senedinin gün için ulaşabileceği en üst nokta olarak kısaca özetlersek; tavan tavan, hisse tavan tavan gidiyor olarak tabir ettiğimiz nokta, hissenin sonraki günlerde de %10 limitine geldiğinin, yukarıda borsaprogrami.com olarak anlattığımız olayların diğer günlerde de tekrarlanmasını ifade etmektedir.
Tavan Serisi Hesaplama Programı:
Tavan serilerini hesaplayacağınız programları sizler için hazırladık. Aşağıdaki adresten ulaşabilirsiniz.
Tavan Serisi Hesaplama (Detaylı)